İLKYARDIM EĞİTİMLERİ
İlkyardım Nedir?
Kaza, yaralanma veya hayatı tehlikeye düşüren bir olay meydana geldiğinde, sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı olay yerine gelene ya da kazazede hastaneye götürülene kadar, kazazedenin yaşamsal fonksiyonlarının devam ettirilmesi ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç ve gereç kullanmaksızın elde bulunan araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalara ilkyardım denir.

İlkyardımcı Kimdir?
Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir kuruluşun düzenlediği ve 16 saatlik süren temel ilkyardım eğitimine katılıp başarılı olan ve ilkyardımın tanımı doğrultusunda hasta/yaralının yaşamsal fonksiyonlarını devam ettirmesini sağlamak üzere, tıbbi yardım gelene dek, ilaçsız uygulamalar yapan kişidir.

İlk Yardımın Amaçları Nelerdir?
Kazazede/Hastanın yaşamsal fonksiyonlarının devam ettirilmesini sağlamak Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek

İlk Yardım Temel Uygulamaları
Koruma: Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.

1. 1-Kazaya uğrayan araç mümkünse güvenli bir alana alınmalıdır.


2. 2-Olay yeri görünebilir biçimde işaretlenmelidir.


3. 3-Meraklı kişiler olay yerinden uzaklaştırılmalıdır.


4. 4-Kazaya uğrayan aracın kontak anahtarı kapatılmalıdır.


5. 5-Sigara içilmemelidir ve içilmesine izin verilmemelidir.


6. 6-Gaz varlığı söz konusu ise; zehirlenmelerin önlenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.


7. 7-Gaz tüpünün vanası kapatılmalıdır, ortam havalandırılmalıdır.


8. 8-Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma veya çağrı araçlarını kullanımına izin verilmemelidir.


9. 9-Hasta/yaralılar yerlerinden kımıldatılmamalıdır.


10. 10-Hasta/yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.


11. 11-Kanamalı durumlarda mutlaka Hepatit B, C, HIV/AİDS gibi hastalıklara karşı korunmak için eldiven giyilmelidir.

Bildirme Tespit edilen veya şahit olunan tıbbi yardım gerektiren acil durumun en hızlı şekilde yardım kuruluşlarına ( 112 )  haber verilmesidir.
112 arandığında kesin yer ve adres, kim, hangi numaradan arıyor, olayın tanımı, hasta ya da yaralı sayısı, durumu, nasıl bir yardım aldıkları açıklanmalıdır.

Kurtarma: Olay yerinde hasta yaralılara müdahale; hızlı ancak sakin ve bilinçli bir şekilde yapılmalıdır. Hasta/yaralının durumunun değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır. Eğer ilk yardım bilinmiyorsa asla hasta/yaralıya dokunulmamalı ve kımıldatılmamalıdır.

İlk Yardımcının Müdahalede Yapması Gerekenler

1. 1-Çevre güvenliğini sağlamak,


2. 2-İlkyardımcı kendisini tanıtmalı ve ilkyardımcı belgesi olduğunu olay yerinde bulunanlara söylemelidir,


3. 3-Hasta/yaralının sağlık durumunu kontrol etmek,


4. 4-Hasta/yaralıyı sakinleştirmek,


5. 5-Hasta/yaralıyı kurtarma ve ilkyardım müdahalesi yapacak kişileri organize etmek,


6. 6-Hasta/yaralının yaşamsal fonksiyonlarının ağırlaşmasını önlemek için gerekli ilkyardım müdahalelerinde bulunmak,


7. 7-Kanama, kırık, çıkık ve burkulma gibi durumlarda yara bölgesine uygun müdahale etmek,


8. 8-Hasta/yaralıyı hareket ettirmeden ilkyardım müdahalesi yapmak,


9. 9-Hasta/yaralıyı en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesini sağlamak (112),

Ancak herhangi bir tehlike yok ise hasta ya da yaralı hareket ettirilmemeli, yetkisiz kişilerin hasta/yaralıya müdahalesi engellenmelidir.

İlkyardım Eğitimi
Yapılan araştırmalar ve gözlemlenen ilkyardım gerektiren kazalarda, kazazedelerin büyük bir bölümünün ilkyardım müdahalesi yapılmadan hastaneye götürüldüğü, bir bölümünün yanlış müdahale sonucu yaşamsal fonksiyonlarının durma noktasına geldiği tespit edilmiştir. İlkyardım gerektiren olaylarda ölümlerin %10’u ise ilk 5 dakika içinde meydana görülmektedir. Olay yerinde ilk 5 dakika içinde uygulanacak etkili bir ilk yardım yaralının/hastanın yaşamsal fonksiyonlarını devam ettirmesini sağlayacağı gibi, yaralının/hastanın yeniden hayata tutunması için oldukça önemli adımlar olacaktır.

İlkyardım, yaralıya/hastaya, ilaç kullanmaksızın ve eldeki imkânlarla yapılan tıbbi destek, yaşam fonksiyonlarını devam ettirmesini sağlayan uygulamalardır. İlkyardım uygulamalarında en önemli noktalardan birisi de, yaralıya/hastaya ilkyardım müdahalesinde bulunacak kişinin, konusunda uzman olması veya en az temel ilkyardım eğitimini almış olmasıdır. Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından yapılan 16 saatlik eğitim ve sınavlar sonucunda başarılı olan kişilere verilen ilkyardımcı belgeleri ilkyardımın yaygın hale gelmesi bakımından oldukça önemli bir adım teşkil etmektedir.

Yapılacak eğitimlerde Acil Sağlık Hizmetler Genel Müdürlüğü’nce hazırlanmış eğitim kitapları ve sunum araçları kullanılır. İlkyardım eğitiminin içeriği; temel ilkyardım bilgileri, temel yaşam desteği ve havayolu tıkanıklığında ilkyardım, bilinç bozukluklarında ilkyardım, kanamalar, şok ve göğüs ağrısında ilkyardım, yaralanmalarda ilkyardım, boğulmalarda ilkyardım, kırık, çıkık, burkulmalarda ilkyardım, acil taşıma teknikleri, böcek sokmaları ve hayvan ısırıklarında ilkyardım, zehirlenmelerde ilkyardım, yanık, donma ve sıcak çarpmalarında ilkyardım, göz, kulak, buruna yabancı cisim kaçmasında ilkyardım olarak belirlenmiştir.

İlkyardım eğitimleri, yapılan yasal düzenlemelerle zorunlu eğitimler kapsamına alınmış olup sadece Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurum/kişiler tarafından yapılabilir.

İlkyardım Yönetmeliği’ne göre işyerleri tehlike sınıflarına uygun olarak asgari aşağıdaki sayılarda ilkyardımcı bulundurulması gerekmektedir. Bu oran;

İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARINA GÖRE İLKYARDIMCI SAYILARI NASIL OLMALI?

• -AZ TEHLİKELİ ⇒ Her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı


• -TEHLİKELİ ⇒ Her 15 çalışan için 1 ilkyardımcı


• -ÇOK TEHLİKELİ ⇒ Her 10 çalışan için 1 ilkyardımcı çalışan bulunmalıdır.